Coöperatief wonen is wereldwijd een beproefd model. Een wooncoöperatie kan bijdragen aan het verhogen van het aanbod van betaalbare woningen. Een uitdaging waar ook Limburg voor staat.
Nog te veel Limburgers besteden een te groot deel van hun inkomen aan hun woning (huur, lening, vaste kosten, …). De spreekwoordelijke baksteen in de maag is niet voor iedereen een haalbare of wenselijke kaart. Sommigen investeren bewust niet in een baksteen. Anderen beschikken niet over de middelen om een kwalitatieve woning aan te kopen en zijn op zoek naar een model waarbij ze een andere return krijgen voor de maandelijkse huur. Denken we aan een financiële return of maatschappelijke return.
Verslaggeving webinar en werksessies van de Woonacademie
Tijdens het eerste jaar van de Woonacademie organiseerden we op 3 juli 2020 een webinar. Je kunt de opname van 3 juli 2020 van het webinar bekijken, samen met de presentatie van de drie sprekers. Alle antwoorden op de vragen die tijdens het webinar gesteld werden, vind je terug via www.limburg.be/wooncooperatiefaq.
Op 5 februari 2021 vond de verdiepende werksessie i.s.m. Cera en Architectuurwijzer plaats. Lees of download de presentatie van Lieve Jacobs en Peggy Totté en het verslag van deze sessie, geformuleerd in uitdagingen.
Op 1 april 2022 organiseerde de Woonacademie samen met haar partners een nieuwe werksessie met de focus op het lokaal beleid en welzijn.
- Stefaan Keirse, diensthoofd Wonen van Knokke-Heist, vertelde over de noodzaak van zijn gemeente om in te zetten op betaalbaar wonen, waarom hij, en zijn bestuur, sterk gelooft in het model van coöperatief wonen en hoe dit momenteel vertaald wordt in zijn gemeente. Lees en download de presentatie.
- Toon Manders (Miss Miyagi & Stadsmakersfonds) en Jan Vanwezer (De Wingerd) illustreerden op hun beurt de kansen van coöperatief wonen en vertellen ons meer over een nieuwe wooncoöperatie “De Boomgaard”. De aanleiding was de verkoop onder voorwaarden van een kavel van de stad Leuven. Vier bestaande Leuvense zorginstellingen en het coöperatief Stadsmakersfonds willen nu samen een collectief woonzorgproject realiseren. Hiervoor doen ze beroep op Miss Miyagi, een expert in vastgoed met een maatschappelijke meerwaarde. Lees en download de presentatie.
- Lieve Jacobs van Cera nam de uitdaging aan om vanuit deze twee boeiende casussen kort toe te lichten waarom een wooncoöperatie net interessant kan zijn binnen een lokaal ruimtelijk woonbeleid en wat belangrijke voorwaarden zijn in een samenwerking. Lees en download de presentatie. Lees en download de presentatie.
Het verslag van de sessie kun je via architectuurwijzer.be/werksessie-cooperatief-wonen bekijken.
Partners
- Cera koos ervoor om gedurende drie jaar de maatschappelijke impact van coöperatief ondernemen binnen het thema wonen te verkennen. De brochure "Coöperatief wonen in Vlaanderen” bleek echter geen eindpunt. Zij blijven verder de sector stimuleren en ondersteunen in de concrete vertaling onder meer door het starten van lerende netwerken, het begeleiden van startende coöperaties, enz. Wat betreft het thema coöperatief wonen sloten ze een partnerschap af met Architectuurwijzer vzw.
- In Limburg is Architectuurwijzer vzw (AW) een van de stakeholders die sterk in coöperatief wonen gelooft als model van ondernemen, als model van betaalbaar wonen. AW wil graag meedenken en -werken aan coöperatief wonen in Limburg. Het is een culturele architectuurorganisatie met Limburgse roots die met veel aandacht kijkt naar wat er in onze samenleving gebeurt. Ze zijn 100 % overtuigd van de impact die kwaliteitsvolle architectuur kan hebben op onze samenleving.
- Samen verzamelen ze alle achtergrondinformatie op hun platform met ambitie. Je vindt hier tal van inspirerende voorbeelden uit binnen-en buitenland. De Limburgse voorbeelden zitten wij hieronder op een rijtje.
Coöperatief wonen in Limburg
Het model wooncoöperatie is in Limburg nog niet echt ingeburgerd. We kennen een beperkt aantal projecten en enkele gemeenten die de mogelijkheden van coöperatief wonen aan het verkennen zijn. Staat jouw initiatief er nog niet bij, geef een seintje. We voegen het graag toe.
- Het Abtshof is een vierkantshoeve in het centrum van Borlo, Gingelom. In 2017 is een coöperatieve vennootschap (cv) opgericht. De coöperatie is eigenaar van de gehele site. De bewoners en gebruikers zijn aandeelhouders. Zij kiezen voor een coöperatieve structuur om een duurzame herbestemming aan de site te geven, om deze als geheel te bewaren. Er is ruimte voor 12 woonunits.
Heb je nog vragen dan kun je hen contacteren via info@abtshof.be. - De stad Hasselt stelt als doel om Moos°Herk, cohousen in Hasselt, betaalbaar te maken en te houden. Hiervoor geeft de stad Hasselt de grond in erfpacht aan wooncoop. De voorsprong door de gekregen erfpacht zal bij de bewoners terechtkomen. Het project zal eind 2023 opgeleverd worden. MoosHerk zoekt nog bewoners en investeerders.
- In het meerjarenplan van de stad Genk lezen we dat zij gaan onderzoeken of coöperatief wonen een meerwaarde kan betekenen voor Genk en indien ja, op welke locaties. Zij verkennen momenteel een aantal pistes. Ondertussen heeft stad Genk een pand in de Hoogstraat verkocht aan wooncoop. Namens een groep medioren en senioren diende wooncoop met succes een dossier in om hier een cohousingproject op te zetten. Twee leden van de groep vertellen kort over hun zoektocht naar een geschikte locatie om samen en apart te gaan wonen. Ondertussen krijgt het project “Huize meer dan ik” meer en meer vorm. Meer informatie over dit project vind je op de website van wooncoop.
- Inclusie Invest is een coöperatieve vennootschap, met zetel in Limburg, waarin de zorgsectro en geëngageeerde privépersonen de handen in elkaar slaan. Inclusie Invest is opgericht met als doelstelling om kwalitatief en betaalbaar te bouwen en te verhuren aan personen met een zorgnood, steeds bij hun sociaal netwerk en vlot bereikbaar met het openbaar vervoer.
Grasduinen in
Hieronder zetten we nog enkele andere publicaties en artikels op een rijtje.
- Operatie wooncoöperatie (Transityxvaliz, Arie Lengkeek &, Peter Kuenzli, 2022)
- Coöperatief wonen in Vlaanderen, Cera CV. (Auteurs: Lieve Jacobs (Cera), Peggy Totté (Architectuurwijzer), Jan Denoo & Tim Devos (endeavour), Michiel Van Balen (Miss Miyagi), augustus 2020)
- Coöperatief wonen, collectief wonen, woningdelen, co-housing, … Op www.samenhuizen.be vind je meer info over de gelijkenissen en verschillen.
- Coöperatieve buren. Lablands vzw verkent een nieuwe model voor renovatie.
- Milcobel, Vlaamse zuivelcoöperatie, een bedrijf van één miljard wil geen winst maken (Bron en copyright De Tijd, 15 juli 2017)
- Betaalbaar wonen anders bekeken (E-book Regionaal Maatschappelijk Opbouwwerk Limburg)
- De Commissie Sociale Economie binnen de Sociaal Economische Raad Vlaanderen heeft een rapport uitgebracht met krijtlijnen voor de relance van de Vlaamse sociale economie. Hierin vraagt de SERV-commissie “aandacht te hebben voor de mogelijkheden van de coöperatieve sector die door hun eigenheid (lokale verankering, bijzondere band met haar primaire stakeholders, …) mee een antwoord kunnen bieden op nieuwe uitdagingen, door het bv. mogelijk te maken dat nieuwe initiatiefnemers samen de stap naar ondernemerschap zetten, door het financieel en inhoudelijk mee laten participeren van werknemers in hun vennootschap, …”
- Investering met kerstgevoel (De Morgen, 28 november 2020)
- Niet elke Vlaming heeft een baksteen in de maag (Ine Renson, De Standaard, 1 en 2 februari 2020)
- Wooncoöperaties breken vooral door in ontoegankelijke woonmarkten (Vlaamse Confederatie Bouw, 4 februari 2020 (blog))
- In mei 2020 verscheen een persbericht van de wethouder van Amsterdam. Hij legt hierin uit waarom hij meer geld wil vrijmaken voor wooncoöperaties.
