Religie als basis
Omstreeks 400 n.C. verhuisde Sint-Servaas de bisschopszetel van Tongeren naar Maastricht. Tongeren verloor hiermee zijn betekenis als stad, terwijl Maastricht tegelijkertijd niet alleen het nieuwe economische, maar ook het religieuze centrum werd. Haspengouw was wat betreft middeleeuwse heiligen, bijzonder vruchtbaar. Zo belandde de rondtrekkende missionaris Landoaldus in de 7de eeuw in Wintershoven en bekeerde van hieruit met zijn gezellen de hele streek. Ook de heilige Lambertus, de latere bisschop van Maastricht, begon er zijn geestelijke loopbaan.
Sint-Truiden
In de tweede helft van de 7de eeuw legde Sint-Trudo, de zoon van een Haspengouwse grootgrondbezitter de basis voor de abdij en de stad Sint-Truiden, in de nabijheid van zijn vaders domein Sarchinium.
De komst van Willibrord
Eén eeuw later bezocht de Ierse monnik en missionaris van de Friezen, Willibrord, onze streken. In Limburg werden later bronnen in Aldeneik, Geistingen, Munsterbilzen, Neeroeteren, Neerpelt en Tessenderlo aan hem toegewijd. Hij bezocht onder andere het klooster dat de Frankische edelman Adelhart voor zijn dochters Harlindis en Relindis had laten bouwen. Dit klooster, in het huidige Aldeneik, speelde een rol in de bekering van het Maasland. De missionering was wel een uitsluitend mannelijke aangelegenheid.