BEELD
cirkelvormige radar met draaiende elektromagnetische golven
in de cirkel: de grenzen van de provincie Limburg
rechts en links: oorlogsvliegtuigen en vallende bommen
geluid van elektromagnetische golven
TITEL IN BEELD
“Onder de RADAR”
Ham
Loopgraven op de Kepkensberg
BEELD
historische luchtfoto van de omgeving van het Albertkanaal in Ham en Kwaadmechelen met aanduiding van verschillende locaties
BEELD
Luc Willems staat aan de loopgraven op de Kepkensberg in Genendijk.
LUC WILLEMS VERTELT
Ik ben Luc Willems, ik ben bestuurslid van de Geschied- en Heemkundige Kring Sint-Lucia, in Kwaadmechelen.
BEELD
videobeelden van de loopgraven op de Kepkensberg
LUC WILLEMS VERTELT
Wij bevinden ons hier aan de loopgraven op de Kepkensberg in Genendijk. De loopgraven op de Kepkensberg maakten deel uit van het initiële verdedigingsplan “Albertkanaal” in 1939.
Het Albertkanaal moest uitgebouwd worden tot de “nieuwe IJzer” om de opmars van de Duitsers te kunnen stoppen.
BEELD
dronebeelden van het Albertkanaal in Kwaadmechelen
LUC WILLEMS VERTELT
In april 1940 werd het initiële plan gewijzigd en werd het Albertkanaal een “ophoudingsstelling”, die niet meer moest verdedigd worden.
BEELD
historische luchtfoto van de omgeving van het Albertkanaal in Ham met aanduiding van de locaties “Genendijk” en “Kepkensberg”
LUC WILLEMS VERTELT
Dat is dan ook de reden waarom deze stelling in 1940, al heel vlug verlaten werd.
BEELD
dronebeelden van de omgeving rond het Albertkanaal
LUC WILLEMS VERTELT
Hoe zijn die loopgraven hier op de Kepkensberg gekomen? Wel, de mobilisatie startte in september 1939. In oktober 1939 kwamen de eerste troepen hier toe in de streek.
BEELD
gedetailleerd schematisch plan met aanduiding van de loopgraven en de stellingen op de Kepkensberg en aan het Albertkanaal
LUC WILLEMS VERTELT
De 7de Infanterie Divisie heeft zich hier geïnstalleerd met een Linieregiment dat het sluizencomplex van Genendijk verdedigde en een Grenadiersregiment dat de bruggen van Kwaadmechelen en de spoorwegbrug van Kwaadmechelen verdedigde.
BEELD
historische foto’s van militairen en burgers aan de sluis van Genendijk en aan de brug over het Albertkanaal
LUC WILLEMS VERTELT
Door de komst van die divisie naar onze regio werden Kwaadmechelen, Genenbos, Hulst en Genendijk de verblijfplaats van duizenden Belgische militairen.
BEELD
gedetailleerd schematisch plan met aanduiding van de locaties Genendijk, Genenbos en Hulst
LUC WILLEMS VERTELT
Elk huisgezin in de regio had dus militairen gehuisvest en het Belgische leger gebruikte alle stallen en schuren om hun eigen militair materieel te stockeren en om hun paarden in onder te brengen.
BEELD
historische foto’s van soldaten van het Belgische leger en lokale inwoners
LUC WILLEMS VERTELT
De regimenten aan het Albertkanaal bouwden de verdedigingsstelling “Albertkanaal” uit met twee, achter elkaar liggende stellingen.
BEELD
gedetailleerd schematisch plan met aanduiding van de twee stellingen op de Kepkensberg en aan het Albertkanaal
LUC WILLEMS VERTELT
De voorste stelling lag op de oever en werd ondersteund door betonnen bunkers om de 600 meter. De tweede stelling lag ongeveer 2 à 3 km achter de voorste stelling en diende om een eventuele doorbraak van de vijand te kunnen stoppen.
BEELD
videobeelden van de locatie van de 2de stelling in de diepte op de Kepkensberg
LUC WILLEMS VERTELT
Wij bevinden ons hier op de 2de stelling in de diepte.
BEELD
historische foto van het Albertkanaal, situatie tijdens WO II
BEELD
historische foto van Belgische soldaten van de 18de linie op de verdedigingsstelling in de diepte in Genendijk
BEELD
historische foto van Belgische soldaten (Grenadiers) op de verdedigingsstelling in de diepte op de Kepkensberg
BEELD
historische luchtfoto van de omgeving van de Kepkensberg (situatie tijdens WO II)
LUC WILLEMS VERTELT
Iedere verdedigingslijn werd dus uitgebouwd met loopgraven en met schietstellingen in zigzagvorm, zoals u hier kunt zien.
BEELD
digitaal hoogtemodel Vlaanderen met lokalisatie van de loopgraven en de schietstellingen
BEELD
luchtfoto van de omgeving van de Kepkensberg (situatie vandaag)
LUC WILLEMS VERTELT
Verder werden die loopgraven versterkt met schietstellingen àchter de loopgraven waar antitankkanonnen en mortieren konden geplaatst worden.
’s Morgens kwamen de militairen in peloton vanuit hun kantonnementen naar de loopgraven om te graven. Daarvoor hadden zij enkel een kleine schop ter beschikking.
BEELD
afbeelding van de kleine schop die de soldaten gebruikten voor het graven van de loopgraven
LUC WILLEMS VERTELT
’s Avonds keerden zij dus terug naar hun kantonnementen en konden ze genieten van vrije tijd, ofwel bij de families thuis, ofwel in de lokale cafés, ofwel in de eigen georganiseerde kantines te velde.
BEELD
historische foto’s van soldaten van het Belgische leger en lokale inwoners
LUC WILLEMS VERTELT
De loopgraven op de Kepkensberg liggen óp de rug van Kepkensberg en zijn georiënteerd in de richting van het Albertkanaal. Ze vormen de 2de verdedigingsstelling. Deze loopgraven werden gegraven door de 11de Compagnie van de 1ste Grenadiers en hadden tot doel om, bij een eventuele doorbraak vanuit Kwaadmechelen, de baan Kwaadmechelen – Kleine Vorst te verdedigen op de noordelijke flank, ofwel de spoorweg te verdedigen op de zuidelijke flank vanuit Oostham naar Diest.
BEELD
gedetailleerd schematisch plan met aanduiding van de loopgraven en de stellingen op de Kepkensberg
LUC WILLEMS VERTELT
Bij de aankomst van de Duitsers op 12 mei 1940 waren de loopgraven hier op de Kepkensberg reeds verlaten, omwille van de vroegtijdige terugtrekking van de Belgische strijdkrachten in de richting van de verdedigingslijn Koningshooikt – Waver in de omgeving van Lier.
BEELD
historische foto’s van de afgebrande kerk van Oostham en de afgebrande huizen in de omgeving, het vernielde sas in Genendijk, de vernielde brug over het afleidingskanaal, de vernielde brug over het Albertkanaal, de vernielde spoorwegbrug in Kwaadmechelen (12 mei 1940)
BEELD
dronebeelden van de omgeving rond het Albertkanaal
TEKST IN BEELD
met dank aan Luc Willems, Dirk Bertrands
Geschied- en Heemkundige Kring Sint-Lucia Kwaadmechelen
IOED Lage Kempen
Informatie Vlaanderen DHMV II
www.onderderadar.be
logo provincie Limburg
Ga terug naar www.onderderadar.be.