BEELD
cirkelvormige radar met draaiende elektromagnetische golven
in de cirkel: de grenzen van de provincie Limburg
rechts en links: oorlogsvliegtuigen en vallende bommen
geluid van elektromagnetische golven
TITEL IN BEELD
“Onder de RADAR”
Tongeren
De Duitsers bezetten de kazerne in Tongeren
BEELD
historische luchtfoto van Tongeren met aanduiding van de Ambiorixkazerne
BEELD
Nico Olislagers, lid van het Koninklijk Limburgs Geschied- en Oudheidkundig Vennootschap Tongeren, staat voor de voormalige kazerne in Tongeren
NICO OLISLAGERS VERTELT
Ik ben Nico Olislagers van Tongeren. Ik ben ook lid van het Oudheidkundig Vennootschap van Tongeren. We staan hier op het voormalige paradeplein van de Ambiorixkazerne in Tongeren.
BEELD
videobeelden van de voormalige Ambiorixkazerne en het paradeplein
NICO OLISLAGERS VERTELT
Begin 1938 zijn ze hier beginnen te bouwen. Eind 1939 zijn de eerste Belgische troepen hier gestationeerd. Toen, op 10 mei natuurlijk, brak de oorlog uit. De Luftwaffe heeft het station gebombardeerd en een gedeelte van de bommen op de stad gegooid.
BEELD
historische foto’s van het gebombardeerde station van Tongeren, van gebombardeerde huizen in de omgeving van het station en in de stad
NICO OLISLAGERS VERTELT
Maar de kazerne hebben ze niet geraakt, die hebben ze werkelijk gespaard om waarschijnlijk nog te gebruiken, tijdens de oorlog. Dan in 1941 is de Wehrmacht naar hier gekomen en die hebben sommige werken voortgezet.
BEELD
videobeelden van de voormalige Ambiorixkazerne en het paradeplein
NICO OLISLAGERS VERTELT
Ze hebben ook geld gevraagd aan de Belgische Staat. Het Ministerie van Financiën heeft toen 7 350 000 Belgische frank, indertijd, betaald aan de Duitsers om hier de werken voort te zetten en de kazerne af te werken.
BEELD
historische foto’s van het Duitse leger tijdens een “mars” in de omgeving van de kazerne en “in opstelling” op het paradeplein
NICO OLISLAGERS VERTELT
Die rekruten, die hier in opleiding waren, deden oefeningen rondom de kazerne, in de bossen ginder achter, waar nu De Kevie, het natuurdomein is, of hier op de straat … Die deden hier allerlei “manoeuvres”. Hier op het plein hielden ze sportwedstrijden.
BEELD
historische foto’s van het Duitse leger tijdens een sportwedstrijd op het paradeplein van de kazerne
NICO OLISLAGERS VERTELT
En natuurlijk, ja … ze kregen af en toe “hoog” bezoek van “hogerhand uit”, vanuit Duitsland.
Volgens mijn inlichtingen, die ik heb kunnen vinden in het stadsarchief, was het “Einheit Müller”. Wie dat was, weet ik niet juist. Ik heb ook de ondertekende brieven gevonden van de majoor die hier was, maar uit die handtekening heb ik geen naam kunnen opmaken.
BEELD
historische foto’s van Duitse militairen tijdens een paradeoptocht en van Duitse militairen op bezoek in de kazerne
NICO OLISLAGERS VERTELT
Dan is het Duitse leger begonnen met gronden te onteigenen, hier ongeveer een kilometer verder, aan de linkerkant van de straat. Daar hebben ze hangars gebouwd, om daar vliegtuigmotoren te testen en om de technici te leren hoe ze herstellingen moesten doen en het onderhoud enz.
BEELD
historische foto’s van Duitse militairen voor de hangars, van militairen van de luchtmacht in actie bij een simulatie-oefening en van militairen tijdens een paradeoptocht
NICO OLISLAGERS VERTELT
Maar die hangars zijn nooit afgeraakt. Toen was het al bijna ’44 … Toen zijn de Amerikanen hier in september binnengevallen. Die muren … daar zie je nog iets van, maar niet meer zo veel. Wat ik ook nog ontdekt heb – toen ik nog kind was zelfs – in de achterliggende weide hier … Het waren enorme betonblokken die ik daar heb gezien – ik weet niet hoeveel kubieke meters groot - die ooit moeten gediend hebben voor zoeklichten of om radars op te zetten.
BEELD
historische foto’s van een radarinstallatie op een grote betonblok
NICO OLISLAGERS VERTELT
Die zijn er natuurlijk nooit gekomen en die betonblokken zijn waarschijnlijk in de jaren ’50 of ’60 verwijderd.
In ’44 zijn ze hier moeten gaan lopen – de Duitsers – omdat de Amerikanen in aantocht waren, want Tongeren werd rond 9 september bevrijd.
BEELD
historische foto van na de “bevrijding” toen de verpleegsters van het “25th General Hospital” er hun intrek hadden genomen
NICO OLISLAGERS VERTELT
De Duitsers hebben dan “rap en in alle haasten” nog handgranaten en springstoffen door de sanitaire voorzieningen en door de verwarmingsinstallaties gegooid. Natuurlijk, er waren veel ruiten kapot. Er was geen échte grote schade, maar er was toch redelijk wat schade.
Nadien, eind ’44, zijn dan de “35 engineers” van de Amerikanen naar hier gekomen. Die hebben de herstellingen uitgevoerd van wat de Duitsers vernietigd hadden. Dan is hier het “25th General Hospital” van de Amerikanen gekomen in 1945. Die hebben dan hier ook nog een jaar gezeten.
BEELD
historische foto’s van voertuigen en personeelsleden van het “25th General Hospital” op de site van de kazerne in Tongeren
NICO OLISLAGERS VERTELT
Na 1945 is dan weer het Belgische leger hier terug ingehuisd. Iets nadien, in de jaren ’50, is er een brand geweest in de Technische School in Bevingen en toen zijn “die mannen” ook verhuisd naar hier.
BEELD
videobeelden van de voormalige Ambiorixkazerne en het paradeplein
NICO OLISLAGERS VERTELT
Over de naam “Ambiorixkazerne” is in de jaren ’50 of ’60 – ik kan het niet meer “van buiten” zeggen – beslist door het leger en de gemeenteraad. Ja … “Ambiorix”, dé “volksheld” van Tongeren … alles heet hier bijna “Ambiorix”, dus hebben ze de kazerne ook maar “Ambiorix” genoemd. Als je dan ziet, op die 80 jaar – of nee, toch 70 jaar – dat hier militairen gezeten hebben, heeft deze kazerne toch wel een “aardige” geschiedenis meegemaakt, in die korte periode feitelijk …
BEELD
videobeelden van de voormalige Ambiorixkazerne en het paradeplein
TEKST IN BEELD
Met dank aan:
Nico Olislagers
provincie Limburg
Creative Commons Attribution 4.0
www.onderderadar.be
logo provincie Limburg
Ga terug naar www.onderderadar.be.