De ruimtelijke ordening van het Vlaamse Gewest, de provincies en de gemeenten wordt o.a. vastgelegd in ruimtelijke structuur- en beleidsplannen, ruimtelijke uitvoeringsplannen en verordeningen. Voor informatie over zaken van gemeentelijk belang (bijvoorbeeld vragen over stedenbouwkundige vergunningen of concrete dossiers) kun je terecht bij je gemeentebestuur.
Voor de meest recente versie met betrekking tot de wetgeving ruimtelijke ordening verwijzen wij naar de website van het Departement Omgeving. Je vindt er, naast de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening en de uitvoeringsbesluiten (besluiten van de Vlaamse Regering) die meer concrete invulling geven aan de Codex, ook een lijst met de ministeriële omzendbrieven en richtlijnen.
Planbaten
De planbatenheffing kan worden opgelegd wanneer de overheid een ruimtelijk uitvoeringsplan (RUP) heeft opgemaakt waardoor de bestemming van jouw perceel is gewijzigd. Door deze bestemmingswijziging is de waarde van jouw perceel toegenomen. Men spreekt in dit verband van planbaten. Op die meerwaarde is een belasting verschuldigd, de planbatenheffing.
Een RUP kan worden vastgesteld door het Gewest, de provincie of de gemeente.
De planbatenheffing is dus een heffing die verschuldigd is door de eigenaars van percelen die door een bestemmingswijziging een potentiële meerwaarde krijgen. Dat is het geval bij bestemmingswijzigingen waarbij onbebouwbare gronden herbestemd worden tot woonzone, zone voor bedrijvigheid of recreatiezone. De grond wordt bijvoorbeeld herbestemd van "landbouw" naar "wonen"”. Niet alle bestemmingswijzigingen geven aanleiding tot planbatenheffing en voor elke bestemmingswijziging zijn ook andere tarieven van toepassing.
Link: Planbaten (art. 2.6.4 t.e.m. 2.6.19 VCRO)
Planschade
Eigenaars van percelen kunnen van de overheid een planschadevergoeding eisen wanneer zij ingevolge een in werking getreden bestemmingsplan niet meer in aanmerking komen om te bouwen of te verkavelen op een bepaald perceel.
Dit is de tegenhanger van de planbatenheffing.