Als bomen gekapt worden, zijn steeds meer burgers bezorgd en zetten zich steeds vaker in om "hun" bomen te beschermen. Op zich terecht, want bomen en bossen worden steeds schaarser, de beloofde bosuitbreiding laat lang op zich wachten en er worden nog steeds veel bomen gekapt voor industrie of woningbouw of in het kader van herstelmaatregelen van andere (meer open) natuurterreinen.
Bomen kappen is nog steeds één van de belangrijkste onderdelen van duurzaam bosbeheer. We horen je al denken: daar zijn ze weer met hun "duurzaam". Het klopt dat deze term te pas en te onpas wordt gebruikt. Wat velen echter niet weten, is dat deze term zijn oorsprong vindt in de bosbouw!
In de oorspronkelijke betekenis ging het er om dat je in een bos niet méér hout mag kappen dan er bijkomt door natuurlijke aangroei. Enkel in geval van een dunning-achterstand (wat in Vlaanderen in vele bossen voorkomt) kan tijdelijk afgeweken worden van dit principe. Hiermee wou men er voor zorgen dat toekomstige generaties gebruik kunnen blijven maken van het bos.
Want hout is, mis goed bosbeheer, een hernieuwbare grondstof die oneindig veel toepassingen kent: deuren, meubels, parket, een snijplank, papier, bouwmaterialen, … producten die we met z’n allen veel nodig hebben en waarvan men verwacht dat de vraag enkel zal stijgen!
Het hout dat we vandaag met z’n allen gebruiken (kijk maar eens in jouw eigen woning) moet natuurlijk ergens vandaan komen. In Vlaanderen stoppen met het kappen van bomen lijkt misschien een goed idee, maar is weinig realistisch en niet de oplossing. Ten eerste zou al dat hout vervangen moeten worden door materialen met een (veel) grotere milieu impact, zoals bv. metaal, beton of kunststof. Ofwel moeten we het hout massaal importeren. De wijze waarop in andere landen hout geoogst wordt, daar hebben we echter geen invloed op. Daarbij komt nog de impact op het milieu door het verre transport.
Om dit te vermijden kunnen we deels in onze eigen behoefte voorzien door lokale oogst en verwerking van hout.
Naast de grondstof hout, levert houtoogst ons nog voordelen.
- CO2 uit de lucht wordt in het hout vastgelegd. Als bomen geoogst worden en het hout wordt daarna op een duurzame manier verwerkt, dan blijft deze CO2 voor lange tijd opgeslagen.
- Wanneer bomen geoogst worden, komt er plaats vrij voor andere bomen. Dit kunnen oudere bomen zijn, die dankzij de vrijstelling meer licht krijgen en sneller kunnen groeien. Anderzijds krijgen ook de volgende generaties, die onder de gekapte boom groeiden, ontwikkelingskansen. Op deze manier blijft het voortbestaan en de verjonging van het bos gegarandeerd.
- De biodiversiteit verhoogd doordat er meer structuur in het bos komt, inheemse soorten bevoorrechten worden en waardevolle elementen (bijvoorbeeld dode bomen) gevrijwaard worden, …
- In functie van instandhouding en beheer van landschappen worden bomen geveld. Individuele bomen en bossen maken deel uit van het landschap. Om dit te behouden moeten hakhout en niet-functionele bomen worden verwijderd.
- Houtverkoop is een belangrijke inkomstenbron voor boseigenaren. Dankzij de opbrengst van de houtverkoop, kan opnieuw geïnvesteerd worden het bos.
Nog niet overtuigd? Kijk dan zeker ook het filmpje van "De Universiteit van Vlaanderen" waarin professor Bart Muys uitlegt hoe het kappen van bomen kan bijdragen aan het redden van ons klimaat!