Gemeentelijke administratieve sanctie (GAS)

GAS 1-dossiers slaan op de GAS-inbreuken die enkel administratief kunnen worden afgehandeld door de sanctionerend ambtenaar (voorbeelden: zwerfvuil, wildplassen, hondenpoep, ...).

GAS 2- en GAS 3-dossiers betreffen de zogenaamde "gemengde inbreuken", die in principe ook strafrechtelijk kunnen worden gesanctioneerd, maar waarover met het parket afspraken zijn gemaakt, in de vorm van een protocolakkoord in functie van de administratieve afhandeling door de sanctionerend ambtenaar (voorbeelden: vernieling van andermans roerende of onroerende eigendommen, slagen en verwondingen, ...).

GAS 4-dossiers slaan op de gemengde verkeers- en parkeergerelateerde inbreuken waarvan de behandeling ook kan overgedragen worden aan de sanctionerend ambtenaar (voorbeelden: stilstaan of parkeren op het voetpad of fietspad, hinderlijk of gevaarlijk parkeren, parkeren op plaatsen voorbehouden aan personen met een handicap zonder de officiële kaart, ...).

Limburgse gemeentebesturen kunnen ervoor kiezen om beroep te doen op een provinciaal sanctionerend ambtenaar voor de uitvoering van het gemeentelijk beleid rond GAS, meer bepaald voor het onderzoek van de vastgestelde feiten en inbreuken en voor het nemen van een sanctiebeslissing.

Momenteel werkt de provincie alzo samen met 15 Limburgse gemeentebesturen die beroep doen op deze provinciale dienstverlening.

Sinds de opstart van de provinciale dienstverlening eind 2018 werden achtereenvolgens samenwerkingsovereenkomsten gesloten met Beringen, Ham en Tessenderlo (politiezone Beringen-Ham-Tessenderlo), Maaseik, Tongeren, Heusden-Zolder, Voeren, de 3 gemeenten van de politiezone Sint-Truiden, Gingelom en Nieuwerkerken, de gemeenten van de politiezone HANO (Hamont-Achel en Pelt), de stad Bilzen en de gemeenten Hoeselt en Riemst (politiezone Bilzen-Hoeselt-Riemst).

De samenwerking bestaat erin dat de bij provincieraadsbeslissing voorgedragen provinciaal sanctionerend ambtenaren (verder PSA) de lokaal (door politie of specifieke gemeentelijke ambtenaren) vastgestelde overtredingen op de gemeentelijke GAS-reglementen behandelt en ondersteuning biedt aan de gemeenten en politie omtrent het GAS-beleid.

De dossiers worden voor de gemeenten verwerkt met een daartoe ontwikkelde softwaretoepassing, die tevens voor de gemeenten het wettelijk verplichte GAS-register vormt. Er wordt voorzien in een vlotte informatiedoorstroming waar nodig met de politiediensten en de gemeentelijke diensten (o.a. financiën).

De door de PSA opgelegde boetes komen terecht in de gemeentekas, maar de provincie ontvangt een forfaitaire dossiervergoeding die jaarlijks wordt afgerekend met de gemeenten op het moment dat teruggekoppeld wordt naar de gemeentebesturen i.v.m. de behandelde dossiers van het afgelopen jaar.

De samenwerking met provincie Limburg heeft een aantal voordelen, waaronder

• Een taakverlichting voor de gemeentebesturen: de PSA treedt op in naam van de gemeente en neemt de hele administratieve behandeling over van de vastgestelde GAS-inbreuken op provinciaal niveau. Zo voert de PSA de GAS-procedure vanaf ontvangst van de vaststelling tot het opleggen van de boete.
• Een expertise-opbouw: de PSA vormt een aanspreekpunt voor vragen over de toepassing van de GAS-wetgeving en ondersteunt de gemeentebesturen bij het voeren van hun GAS-beleid.
• Een eenvormige procedurele afhandeling van GAS-dossiers over de gemeenten heen: de PSA kan alzo ook garanderen dat gelijkaardige overtredingen in deze gemeenten op dezelfde manier worden behandeld (weliswaar met respect voor de eigen GAS-reglementen die tussen gemeenten kunnen verschillen).
• Een grotere "afstand" met het gemeentelijk beleidsniveau: de vaststelling en de sanctionering gebeuren niet op hetzelfde gemeentelijke niveau, zodat er betere garantie is van onpartijdigheid en onafhankelijkheid in de beoordeling van de dossiers
• De generatie van efficiëntiewinsten en kostenbesparing o.a. op het vlak van vorming en informatica.

Hieronder wordt een overzicht gegeven van de aangesloten besturen en de datum van aansluiting en dit in chronologische volgorde. 

• De wet van 24 juni 2013 betreffende de gemeentelijke administratieve sancties, BS 1 juli 2013.
• Het koninklijk besluit van 9 maart 2014 betreffende de gemeentelijke administratieve sancties voor de overtredingen betreffende het stilstaan en het parkeren en voor de overtredingen betreffende de verkeersborden C3 en F103, vastgesteld met automatisch werkende toestellen, BS 20 juni 2014 (ed. 4), err., BS 10 februari 2015 (ed. 2), err., BS 13 maart 2015.

1. Een GAS-inbreuk wordt vastgesteld door de politie, gemeentelijke vaststellers of andere bevoegde vaststellers. Deze vaststellingen worden opgenomen in een proces-verbaal (PV) of bestuurlijk verslag (BV) en worden hierop overgemaakt aan de provinciaal sanctionerend ambtenaar voor behandeling.
2. De provinciaal sanctionerend ambtenaar brengt na een eerste nazicht van de vaststelling, de overtreder via een aangetekende brief op de hoogte van de vaststelling en zijn rechten. Bij deze brief wordt een kopie van het proces-verbaal of bestuurlijk verslag gevoegd.
3. Vervolgens kan de overtreder binnen een termijn van vijftien dagen een schriftelijk verweer indienen en/of in het geval de boete hoger dan 70,00 euro vragen om gehoord te worden hierover.
4. Na een eventueel verweer zal de provinciaal sanctionerend ambtenaar een gemotiveerde beslissing nemen. Dit ten laatste binnen zes maanden na de vaststelling van de feiten en in het geval van bemiddeling een jaar. Bij het nemen van de sanctiebeslissing wordt ondermeer rekening gehouden met de omstandigheden opgenomen in de vaststelling, herhaling en het verweer. De beslissing wordt per aangetekende brief overgemaakt aan de overtreder. Indien er een boete wordt opgelegd zal er ook reeds een verzoek tot betalen meegestuurd worden.
5. De provinciaal sanctionerend ambtenaar beschikt ook over de mogelijkheid om een bemiddeling of gemeenschapsdienst als alternatief voor de boete voor te stellen.
6. Indien de overtreder niet akkoord is met de beslissing van de provinciaal sanctionerend ambtenaar kan hij in beroep gaan bij de bevoegde rechtbank.

Hiervoor geldt een vereenvoudigde procedure.

1. Een GAS-inbreuk wordt ondermeer vastgesteld door de politie, gemeentelijke vaststellers of andere bevoegde vaststellers. Deze vaststellingen worden opgenomen in een proces-verbaal (PV) of bestuurlijk verslag (BV) en worden hierop overgemaakt aan de provinciaal sanctionerend ambtenaar voor behandeling.
2. De provinciaal sanctionerend ambtenaar brengt na een eerste nazicht van de vaststelling, de overtreder via gewone zending op de hoogte van de vaststelling van de inbreuk, de hiervoor opgelegde boete en de verweermogelijkheden hiertegen. Bij deze brief met betalingsverzoek wordt ook een kopie van het proces-verbaal of bestuurlijk verslag gevoegd.
3. Indien de overtreder niet akkoord is met de boete, kan hij binnen een termijn van dertig dagen een schriftelijk verweer indienen of in het geval de boete hoger dan 70,00 euro is voor een mondeling verweer verzoeken. Indien de overtreder een verweer indient moet de boete niet betaald worden tot de boete bevestigd wordt. Indien er geen verweer wordt ingediend betreft voormelde zending de definitieve beslissing over de vastgestelde inbreuk.
4. Na een verweer zal de provinciaal sanctionerend ambtenaar een gemotiveerde beslissing nemen. Dit ten laatste binnen zes maanden na de vaststelling van de feiten. In deze beslissing zal op gemotiveerde wijze geantwoord worden op het verweer. De beslissing wordt per gewone brief overgemaakt aan de overtreder.
5. Indien de overtreder niet akkoord is met de beslissing van de provinciaal sanctionerend ambtenaar kan hij in beroep gaan bij de bevoegde rechtbank.

Indien de eigenaar van het voertuig niet de werkelijke bestuurder van het voertuig was op het ogenblik van de feiten, dan dient men binnen een termijn van 30 dagen de gegevens van de werkelijke bestuurder (naam, voornaam, rijksregisternummer en officieel adres) door te geven via gas@limburg.be. In het geval het onmogelijk is de werkelijke bestuurder op het ogenblik van de inbreuk aan te duiden, kan de eigenaar van het voertuig ook diefstal, fraude of overmacht aantonen.

De overtreder kan steeds een schriftelijk verweer indienen. In het geval de boete meer dan 70,00 euro bedraagt kan deze daarnaast ook om een mondeling verhoor verzoeken. Hiervoor moet steeds een afspraak gemaakt worden. Een telefonisch verweer wordt niet aanvaard.

De GAS-boete bedraagt maximaal 350,00 euro voor meerderjarige en maximaal 175,00 euro voor minderjarige overtreders. Daarnaast kan de provinciaal sanctionerend ambtenaar ook een bemiddeling en/of gemeenschapsdienst als alternatieve sanctie voorstellen in de gevallen dat ze dat nuttig acht. Indien de bemiddeling slaagt zal er geen boete meer opgelegd worden.

Voor de GAS-inbreuken op stilstaan en parkeren bedraagt de boete afhankelijk van de categorie 58,00 euro of 116,00 euro. Dit is wettelijk vastgelegd.

GAS-bemiddeling is een alternatief voor de administratieve geldboete.

De bemiddeling is gratis en deelname is vrijwillig.

De bemiddeling verloopt onder begeleiding van een GAS-bemiddelaar en is geheel vertrouwelijk. De GAS-bemiddelaar zoekt samen met de overtreder en de benadeelde naar een zinvolle manier om met de gevolgen van de inbreuk om te gaan. Samen bekijken ze hoe een conflict kan worden opgelost. Dit kan op verschillende manieren: onderlinge afspraken om hinder te beperken, financiële regeling van schade, tegenprestatie bij niet-materiële schade, …

Bij meerderjarige overtreders zal de PSA de dossiers die in aanmerking komen voor bemiddeling selecteren en een aanbod tot bemiddeling voorstellen. Indien de bemiddeling slaagt en de gemaakte afspraken werden nageleefd, volgt er geen administratieve geldboete. Wanneer de overtreder niet ingaat op het bemiddelingsaanbod of wanneer de bemiddeling niet slaagt, kan er alsnog een geldboete opgelegd worden.

In het geval van een minderjarige overtreder (vanaf 14 jaar) stelt de PSA altijd een bemiddelingsprocedure voor. Eveneens krijgt de minderjarige een pro Deo-advocaat toegewezen die hem of haar bijstaat tijdens de volledige GAS-procedure. Ook de ouders of de voogd van de minderjarige worden in kennis gesteld van de gepleegde inbreuk door de minderjarige.