Onderhoud

Goed onderhoud van de waterlopen is belangrijk om wateroverlast én droogte te voorkomen. Een groot onderdeel daarvan zijn de periodieke maaiwerken en het beperken van exoten en ratten. 

In het verleden werd de begroeiing volledig kort gemaaid omdat een beek vooral veel water moest transporteren. Tegenwoordig zoeken waterbeheerders steeds meer naar een evenwicht tussen enerzijds water doorlaten en anderzijds water vasthouden om verdroging tegen te gaan en zo ook de ecologie en de biodiversiteit te bevorderen.

Om maatwerk te garanderen, heeft het provinciebestuur een zeer gedetailleerd systeem uitgewerkt. We hebben alle beken in ons beheer in kaart gebracht en die kaart ingedeeld in vakken. Elk vak heeft een code die overeenkomt met het soort beheer dat daar wenselijk is. Hiervoor werken we met een handige app.

Bij de meeste waterlopen maaien we jaarlijks de begroeiing op de taluds, tussen 15 september en 15 december. Dat kan met een kraan en maaikorf of in moeilijk toegankelijke gebieden met de hand. Het maaisel verspreiden we gelijkmatig op de oever of voeren we af.

Sommige beken hebben meer kruidgroei en daar maaien we ook de bodem van de beek. Soms voeren we zelfs een extra maaibeurt uit tussen 15 juni en 1 augustus. In uitzonderlijke gevallen is slibruiming noodzakelijk voor de goede afvoer. In natuurgebieden of in bossen verwijderen we enkel zwerfvuil en ongewenste voorwerpen, zolang er stroomopwaarts geen hinder is. 

Exoten

Exoten zijn planten en dieren die van nature niet in ons land voorkomen. Sommige exoten ontwikkelen zich tot "invasieve" exoten in onze beken. Door het gebrek aan natuurlijke vijanden en explosieve groei hebben ze een negatieve invloed op biodiversiteit, volksgezondheid en economie.

Om de schade door zulke invasieve exoten te beperken, bestaat er sinds 2015 een Europese verordening (Verordening nr. 1143/2014) met als doel de introductie, verspreiding en impact van invasieve exoten in Europa te beperken. 
In waterlopen vormen grote waternavel, parelvederkruid en waterteunisbloem het grootste risico. Deze planten vormen gesloten matten, waardoor de waterafvoer in het gedrang komt. Bovendien wordt het onderliggende water zuurstofloos waardoor de vissen sterven.

Onze coördinator beheer invasieve exoten probeert deze Europese verordening goed op te volgen om de nu nog aanwezige biodiversiteit zo goed mogelijk te beschermen en te verbeteren.

Ook jij kunt helpen!

• Op www.ecopedia.be/exoten/uitheemse_invasieve_planten vind je een overzicht van een aantal voor Vlaanderen belangrijke uitheemse invasieve plantensoorten of soortgroepen en hun beheer. Je kunt op deze pagina ook vindplaatsen melden.
• De collega’s van het Provinciaal Natuurcentrum maakten een brochure over hoe je invasieve exoten kunt herkennen en aanpakken. Naar de brochure.
• Ontdek je exoten aan een waterloop die door de provincie beheerd wordt, geef dit zeker door via het meldpunt.

Ratten

Ook ratten veroorzaken heel wat materiële schade en leed.

De bruine rat is een goede zwemmer en woont graag in de buurt van de mens. De rat gebruikt waterlopen om zich te verplaatsen. De provincie Limburg heeft zelf geen rattenvangers maar ondersteunt de Limburgse gemeenten in de bestrijding van bruine ratten.

Heb je zelf last van bruine ratten? Op de website van het Vlaams Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek vind je een interessante tool met beslissingsboom én brochure met tips.

Helpen je eigen preventieve maatregelen niet? Maak een melding bij jouw gemeentebestuur.

De bestrijding van beverratten en muskusratten wordt gecoördineerd door de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM).