De provincie Limburg heeft de Munsterbeek haar meanderende vorm teruggegeven over een lengte van 850 meter. De herinrichting verstevigt de ecologische waarde van de beek en zorgt voor een klimaatrobuuster landschap dat beter gewapend is tegen weersextremen. De werken vonden plaats tussen de Appelboomgaardstraat in Munsterbilzen en de aansluiting van de Munsterbeek aan de Demer.
Ingrepen voor meer biodiversiteit
Het provinciebestuur heeft verschillende ingrepen gedaan die moeten zorgen voor meer biodiversiteit in en rond de Munsterbeek. “Het opvallendste is dat we de beek terug laten meanderen doorheen de Bilzense natuur, maar ook onder de waterlijn spelen zich belangrijke zaken af”, verzekert gedeputeerde van Water, Bert Lambrechts. “Dankzij micromeanders stroomt het water in de beek niet overal even snel, en ook onze doodhoutconstructies verstevigen de ecologische functie van de beek.”
Vóór haar rechttrekking kende de Munsterbeek een sterke meandering. Om de beek haar natuurlijke vorm terug te geven, heeft het provinciebestuur de oude meanders terug uitgegraven. De linkeroever kreeg nagenoeg haar oorspronkelijke vorm terug. Op de rechteroever was dat beperkter mogelijk door een rioleringscollector in de buurt.
Daarnaast varieert de stroomsnelheid van het water in de beek. Via doelgerichte, kleine ingrepen in de stroomlijn ontstaat er een kleine “slingerende” beweging in het water om een natuurlijke eroderende en sedimenterende werking in de beekbedding te krijgen. Na een tijdje zal de beekbedding een grotere variatie kennen wat betreft samenstelling. Dat is goed voor het beekleven, want elk beestje heeft andere noden.
Als laatste moet dood hout in de beek voor variatie zorgen. Dood hout verruwt de bedding en creëert zo een ecologische meerwaarde. Om opnieuw verschillende natuurlijke ontwikkelingen in de waterloop te stimuleren, werd er met verschillende types van houtconstructies gewerkt zoals boomstronken en takken.
Waterafvoer
Om de weersextremen de baas te kunnen, is ook rekening gehouden met de afvoercapaciteit van de beek. Dat is belangrijk, zeker omdat de Munsterbeek in effectief overstromingsgevoelig gebied ligt.
Blue Deal
De hermeandering van de Munsterbeek kadert binnen een programma van het Departement Omgeving dat deel uitmaakt van de Blue Deal. De Blue Deal is een programma dat de Vlaamse Regering lanceerde in de strijd tegen waterschaarste en droogte. Het programma bevat meer dan 70 acties en 400 projecten. Met de Blue Deal slaat Vlaanderen de weg in van minder verharding, meer vernatting en maximaal circulair watergebruik. De provincie Limburg werkt met tal van projecten mee aan de Blue Deal. Verder is dit project een samenwerking tussen het provinciebestuur, de stad Bilzen, Natuurpunt en Watering Het Vereveld. Zo heeft Natuurpunt enerzijds bijgedragen met de gronden langs de beek en anderzijds is de natuurlijkere loop van de beek ook interessant voor hun natuurdoelen.
